استون رایمون اکسیر
پروپانون یک ترکیب آلی با فرمول مولکولی C3H6O است که به عنوان ساده ترین کتون شناخته می شود. به عنوان یک حلال مهم در نوع خود با هدف شستشو در آزمایشگاهها به شمار می رود ومایعی قابل اشتعال ، بی رنگ، فرار و درآب محلول است . این ماده در بدن انسان هم طی فرایندهای متابولیسمی طبیعی، تولید و تجزیه می شود. استون به طور طبیعی در ادرار و خون انسان موجود است و افراد مبتلا به دیابت مقادیر بیشتری پروپانون تولید و دفع می کنند.پروپانون قابل اختلاط با آب، بنزن، دی اتیل اتر، متانول، کلروفرم و اتانول است .
این ماده اولین بار توسط کیمیاگران از طریق تقطیر خشک استات های فلزی (به عنوان مثال استات سرب) تولید شد.
کاربرد های استون :
درصد زیادی از اتانول تولید شده در دنیا به عنوان حلال استفاده می شود.و یک چهارم آن به عنوان پیش ساز تولید متیل متاکریلات و بیسفنول آ مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع استون یک جزء سازنده رایج در شیمی آلی است. مهمترین مصارف خانگی استن به عنوان ماده تشکیل دهنده فعال در پاک کننده لاک ناخن و رقیق کننده رنگ است.
1-حلال
دی متیل کتون حلال خوبی برای بسیاری از پلاستیک ها و برخی فیبرهای مصنوعی است. علاوه بر آن، برای تمیز کردن ابزارآلات آغشته به رزین،رقیق کننده رزین پلی استر و انحلال اپوکسی ها و سوپرچسب های دوفازی پیش از سفت شدن آن ها به کار می رود. این ترکیب به عنوان یک جزء فرار رنگ و جلا مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان یک چربی زدای قوی، برای آماده سازی سطوح فلزی پیش از رنگ آمیزی بسیار مناسب است. همچنین برای لحیم کاری مطمئن و جلوگیری از تشکیل زنگ پس از لحیم کاری انتخاب بسیار مطلوبی است.
2-حد واسط شیمیایی
این ماده برای سنتز متیل متاکریلات به کار می رود. یک سوم کاربرد پروپانون به سنتز بیسفنول آ انحصار دارد که ماده سازنده بسیاری از پلیمرها از جمله پلی کربنات ها، پلی اورتان ها و رزین های اپوکسی است.
3-آزمایشگاه ها
در آزمایشگاه استون به عنوان حلال قطبی با پروتون فعال برای دامنه وسیعی از واکنشهای آلی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین حلال رایج برای شستشوی تجهیزات شیشه ای آزمایشگاهی است زیرا ارزان و فرار است. دی متیل کربونیل می تواند با یخ خشک تا 78- درجه سانتیگراد سرد شود بدون اینکه منجمد شود. به همین دلیل حمام استون و یخ خشک برای واکنشهای هدایت در دمای پایین بسیار کاربردی است. دی متیل کتون تحت نور فرابنفش خاصیت فلورسنس دارد و بخار آن می تواند به عنوان ردیاب فلورسنس در آزمایشات جریان مایعات به کار گرفته شود. همچنین برای رسوب پروتئین ها نیز به کار می رود.
4-کاربردهای درمانی
این ترکیب در بسیاری از کاربردهای درمانی عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. متخصصان پوست تیمار استون را همراه با الکل برای درمان آکنه (جوش صورت) به منظور خشک کردن و پوسته شدن سلولهای سطح پوست استفاده می کنند.دی متیل کتون هم مانند سالیسیک اسید، گلیکولیک اسید، سالیسیلیک اسید 30% محلول در اتانول و تریکلرواستیک اسید به عنوان عامل پوست اندازی استفاده می شود.
پروپانون در زمینه آسیب شناسی برای یافتن غدد لنفاوی در بافت های چربی برای شناسایی تومور به کار می روند. به این صورت که استون با انحلال چربی و سفت کردن غدد، شناسایی آن ها را ساده تر می کنند. استون برای تمیز کردن اسلایدهای میکروسکوپی حاوی سویه های خاص به کار می رود.
سایر اسامی استون
این ماده با عنوان لاک پاکن در بین همه افراد شناخته شده است ، با این حال لازم است با سایر اسامی ماده فوق آشنا شویم. این اسامی شامل موارد زیر می باشد.
*پروپانون
*۲-پروپانون
*دی متیل کتون
*β-کتوپروپان
*استن
*دی متیل کربونیل
*دی متیل فرمالدهید
نحوه تولید دی متیل فرم آلدهید چگونه است ؟
دی متیل کتون ، اولین بار توسط حییم وایزمن کشف شد. وی این ماده را از تقطیر خشک استات کلسیم تولید کرد. در سال های بعد این ماده ، توسط تقطیر اتانول به دست آمد.
در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ ، فرآیند دهیدروژناسیون ۲-پروپانول و اکسیداسیون کومن جایگزین مسیر کربوهیدرات شد. این روش ، به همراه اکسیداسیون مستقیم پروپن بیش از ۹۵ % از استن تولید شده در سراسر جهان را تشکیل می دهد.
β-کتوپروپان ، به طور گسترده از سه طریق زیر تولید می شود.
*اکسیداسیون مستقیم پروپن طبق روش واکر – هوخست
*هیدروژن زدایی از ایزوپروپانول (ایزوپروپیل الکل)
*تولید همزمان استون در فرآیند فنول طبق روش هوک
روش باکر ، که به اکسیداسیون ایزوپروپیل الکل معروف است. در حضور کاتالیزور نقره یا مس در دمای 400-600 درجه سانتی گراد صورت می گیرد.
البته اکسیداسیون می تواند در حضور کاتالیزور روی در دمای 300-400 درجه سانتیگراد انجام شود.
در نهایت هر دو واکنش ، موجب تولید استن می شوند.
(CH3)2CHOH + 0.5 O2 → CH3COCH 3 + H2O
(CH3)2CHOH → CH 3COCH3 + H2
فرآیند هوک
استن ، در این فرآیند به عنوان محصول جانبی تولید می شود.
فرآیند هوک ، که با عنوان روش کیومن شناخته شده است. در این روش از پروپیلن به طور غیر مستقیم جهت تولید استن استفاده می کنند.
تولید طبیعی
دی متیل فرمالدهید ساده ترین کتون است که در طبیعت یافت می شود. برخی از مواردی که منجر به انتشار طبیعی استن می شود ، در زیر آورده شده است.
*درختان
*گیاهان
*آتش سوزی جنگل
*آتشفشان
*محل دفع زباله
*اگزوز خودرو
*تنباکو